dinsdag 24 april 2018

Bloemen voor vrede

Op 11 november 2018 herdenken we dat 100 jaar geleden de wapens in de Groote Oorlog zwegen. Daarom houden we op 10 november een vredeswake op het fort van Hoboken en brengen we een bloemenhulde op 11 november aan de monumenten van de gesneuvelden op de begraafplaats van Hoboken en in het park Broydenborg. 


De Groote Oorlog van 1914-1918 zou een einde maken aan alle oorlogen. Dat gebeurde niet. Bij ons is er geen gewapend conflict meer geweest sedert 1945, maar op andere plaatsen in de wereld werd het vuur van strijd telkens opnieuw aangewakkerd.

Wij willen de roep om vrede luider laten weerklinken dan ooit . 

Allereerst vragen wij u om aan beide herdenkingsplechtigheden deel te nemen. Het volledige programma ligt nog niet vast, maar zeker is dat er bloemen nodig zijn voor zowel de wake als voor de herdenking bij de monumenten. Zeker is ook dat we die bloemen zelf maken van papier.

Welke bloemen? De vier herdenkingsbloemen van de Groote Oorlog zijn: de klaproos, de margriet, de korenbloem en het vergeet-mij-nietje. Een paar jaar geleden publiceerden wij er dit artikel over.

Uiteraard mogen andere bloemen ook. Geen idee hoe je eraan moet beginnen? Geen nood. Op verschillende tijdstippen in de maanden juli en augustus organiseren we workshops en knutselateliers op het fort, voor klein en groot. Volg ons op facebook voor data en details.

Wie niet zolang kan/wil wachten, nodigen we uit voor onze workshop op 20 mei e.k. tijdens de fortengordel.

maandag 9 april 2018

De kop is eraf

En dit heb je mogelijk gemist:

1. Een interessante gidsbeurt door Marcel bij mooi weer.

2. Een uitvoerige en rijk geïllustreerde stand van zaken van het project Hobokenaren in de Groote Oorlog door Johnny.

3. De bloembakken die werden opgefrist door Viviane.

4.De erfgoedkoffer voor scholen, gevuld met voorwerpen, foto's en documenten uit en over de Groote Oorlog 1914-1918.

 5. Nog voor in de klas. Een kamerbreed ganzenbord over de Eerste Wereldoorlog in Hoboken voor 9 spelers.


6. Hapjes en knabbels om het nieuwe seizoen feestelijk in te zetten.

7. Paaseitjes en snoepjes voor de jongste fortwachters.

Maar, niet getreurd. Op 20 mei zetten wij onze deuren opnieuw open, want dan is het de hele dag Fortengordel. Het volledige programma van de Fortwachters lees je weldra op deze blog.

zondag 1 april 2018

Een nieuw begin

Op zondag 8 april staat een gids van fort 8 paraat om u voor de eerste keer dit jaar rond te leiden. Tijdens dit speciale jaar waarin de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand wordt herdacht, geven wij extra aandacht aan het laatste oorlogsjaar. En elke wandeling eindigt met een vredesboodschap.
De wandeling start om 14 uur aan de woning van de adjudant aan de Schansstraat 7.

Na deze eerste fortwandeling stellen de gidsen hun erfgoedkoffer over de Groote Oorlog voor. Deze is bedoeld voor scholen. De bijeengebrachte voorwerpen en foto's illustreren thema's die in de lessen aan bod kunnen komen: uniform, loopgraven, nieuwe wapens en technologie, ziekte en gezondheid enz. Voor de erfgoedkoffer ontwikkelden wij een groot ganzenbord over de gebeurtenissen in Hoboken en de dramatische lotgevallen van enkele Hobokenaren in de Eerste Wereldoorlog.


Vanaf 8 april kunnen boekenjagers opnieuw onze geef/ruilkast komen bezoeken op dagen dat er rondleiding is, tussen 13 en 17 uur. De rondleidingen worden steeds aangekondigd op onze facebook pagina.

Goed nieuws is ook dat vanaf 20 mei ons bezoekerscentrum weer wat groter zal zijn. Een lokaal dat als berging werd gebruikt, wordt opengesteld met een polyvalente functie. Enerzijds wordt het tentoonstellingsruimte, maar er kunnen ook workshops doorgaan. Zo gaan we tijdens de fortengordel soldaatjes knutselen uit houten wasknijpers en bloemen maken voor de herdenking van de Wapenstilstand.


Aan de reduit ingang worden twee stroken met echte herdenkingsbloemen voorzien: klaprozen, margrietjes, korenbloemen en vergeet-mij-nietjes. Wij hopen dat ook de bijen dit zullen waarderen.






woensdag 28 maart 2018

Plaatsing van amfibieëntunnels in de Schansstraat aan Fort 8

Vanaf vandaag 28 maart legt een aannemer twee amfibieëntunnels aan in de Schansstraat. De hinder voor de omwonenden zal minimaal zijn. Wat is een amfibieëntunnel? Elk jaar is er een grote trek van padden, kikkers, salamanders en andere amfibieën naar de vijver. Vele diertjes bekopen de tocht met hun leven. Door deze tunnels hoeven ze voor hun jaarlijkse trek de weg niet meer over te steken. Er is dus geen risico meer dat ze worden doodgereden. Via de amfibieëntunnels kunnen ze veilig migreren naar de vijvers en terug.

Hoe gebeuren de werken?
Voorbeeld van een amfibietunnel
Vanaf 28 maart maakt de aannemer een sleuf in de rijweg en plaatst hij de tunnel. Dit zal telkens aan een kant van de weg gebeuren zodat de hinder voor de bewoners en de gebruikers van Fort 8 minimaal zal zijn. In april worden de toeleidingsplaten naar de tunnel gestoken, maar dit zal helemaal geen hinder opleveren. De twee amfibieëntunnels worden in de Schansstraat aangelegd ter hoogte van de hondenschool en net voorbij de huizen. 
Meer info Voor meer informatie kan u terecht bij wijkoverleg Hoboken op het nummer 03 338 30 16 of via mail wijkoverleg.hoboken@stad.antwerpen.be

dinsdag 6 maart 2018

Het mobiel minimuseum over de Groote Oorlog

Dit jaar wordt de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand op 11 november 1918 herdacht. De Groote Oorlog moest en zou een einde maken aan alle oorlogen. Intussen weten we beter. Want ook al zijn er bij ons na 1945 geen gewapende conflicten meer geweest, de oorlog is steeds nabij. De media staan er vol van.

Wie oorlog zegt, zegt vluchtelingen.100 jaar geleden gingen mensen hier op de vlucht voor het oorlogsgeweld. De tocht leidde naar het neutrale Nederland, Frankrijk en Engeland. Er was angst, honger en ziekte. Nu zoeken vluchtelingen bij ons een veilig onderkomen. De oorlog heeft vandaag een ander uitzicht en de vluchteling een ander gezicht. Maar het menselijk leed is gelijk.

Voor klassen die rond Wereldoorlog I willen werken, heeft de gidsenwerking een erfgoedkoffer samengesteld.
Met foto's, teksten en voorwerpen vertellen we ons verhaal. Er is aandacht voor de grote geschiedenis maar eveneens voor de lokale gebeurtenissen. De erfgoedkoffer is meer dan wat (oude) spullen in een doos. Het is een heus mobiel minimuseum.
Vrij snel na het uitbreken van de oorlog werd in Hoboken voedselhulp georganiseerd. 
Toen de oorlog uitbrak gingen vele land- en dorpsgenoten  op de vlucht richting Nederland en Frankrijk. Toen men hoorde dat de kans op een snelle terugkeer uiterst miniem was, haastten heel wat mensen zich terug naar huis omdat ze niet alles wilden verliezen.

Vluchtelingen aan de Nederlandse grens
We laten tijdgenoten aan het woord. We lezen hoe soldaten en burgers de oorlog hebben ervaren. En we beschikken over heel wat beeldmateriaal. Zowel vrienden als vijanden brachten de oorlog in beeld, vaak met propagandadoeleinden.Soms werden er zelfs taferelen in scène gezet omdat de oorspronkelijke foto mislukt was. Gedichten en liederen over en uit de oorlog ontbreken evenmin. Lofdichten, maar ook poëzie die angst en weerzin vertolkt.

De voorwerpen hebben o.m. te maken met de kledij en de uitrusting van de manschappen. De koffer bevat verschillende hoofddeksels van het Franse, het Duitse en het Belgische leger.

Maar er zitten ook andere spullen van de uitrusting in. Een schopje bijvoorbeeld, met daarbij een (leeg) zandzakje van jute, een zogeheten "Vaderlandertje". Meteen wordt duidelijk waarom in de loopgraven voor een ander uniform werd gekozen.
Alle materiaal werd onderverdeeld in thema's en bij elk thema hoort een verklarende tekst voor de leerkracht. Een paar spelletjes om klassikaal of in groepjes te spelen, vervolledigen het geheel.

De koffer is beschikbaar na de paasvakantie. Maar tijdens de eerste rondleiding van het nieuwe seizoen, dat is op 8 april, kan iedereen een kijkje komen nemen in het bezoekerscentrum vanaf 13 tot 18 uur.






donderdag 25 januari 2018

Twaalf werken

Met bijna 500 volgers van onze facebook pagina, en ruim 2.500 reële bezoekers van de site per jaar, weten we dat behoorlijk wat mensen onze activiteiten op het fort van Hoboken volgen.
Maar kent U al onze activiteiten wel? We zetten alles nog een keer op een rij.

1. Historische rondleidingen
De belangrijkste bezigheid van onze gidsen is mensen rondleiden en de geschiedenis en functie van het fort  duidelijk maken aan een ruim publiek. Ruim wijst niet zozeer op een hoeveelheid volk, maar betekent dat de toehoorders helemaal geen voorkennis nodig hebben om de rondleiding te volgen.
De maandelijkse rondleidingen van april tot december zijn gratis.Wenst u een rondleiding voor u alleen of met uw vrienden, familie of vereniging op een ander tijdstip, dan betaalt u een kleine bijdrage.


2. Feesten met Jan Soldaat
De kinderen zijn de toekomst, en dus proberen wij ook hen warm te krijgen voor dit erfgoed. Mooi verpakt in een zoektocht, leidt een gids hen van het ene gebouw naar het andere. Op elk cruciaal punt wordt een spel gespeeld. De spelletjes worden aangepast aan de leeftijd. Na de rondleiding wordt gefeest ter gelegenheid van verjaardag, communie, lentefeest....
De prijs varieert naargelang de gekozen formule.


3. Schoolrondleidingen
Ook in klasverband kan het fort bezocht worden. Voorlopig richten we ons enkel op de 4de, 5de en 6de leerjaren van de lagere school.


4. Rondleiding voor blinden en slechtzienden
Eén beeld zegt meer dan 1000 woorden. Het is een boutade met veel waarheid, maar geheel niet van toepassing voor deze doelgroep. Of toch. Speciaal voor mensen met een visuele beperking lieten wij onze handen grijpen, tasten en voelen en ontdekten een andere manier om de dingen te 'bekijken' en een beeld van het fort te krijgen.

5. Nocturnes
Op zoek naar een originele en interessante activiteit en  locatie om zakenrelaties te ontvangen? Wenst u personeelsleden te bedanken, te motiveren of te verwennen?
De gidsenwerking biedt bedrijven de kans om het binnenfort in speciale omstandigheden te bezoeken. Ervaren gidsen leiden u en uw gasten rond in het gebouw en serveren u met passie een flinke portie geschiedenis van stad en land, overgoten met een lokaal sausje. 
Na de rondleiding is er een afsluitend bezoek aan het bezoekerscentrum. Vervolgens is er een receptie in het reduit of op een sfeervol verlichte binnenkoer. 
De rondleiding start om 19.30 uur en duurt om en bij de twee uur.  Daarna volgt de receptie. Om 23 uur sluiten wij af.

6. Erfgoedkoffer Groote Oorlog (vanaf 15 maart 2018)
Hierin stopten wij teksten, foto's en replica's van materiaal (o.m. soldatenmutsen en helmen) uit de Eerste Wereldoorlog. We gebruiken ze bij rondleidingen, maar de koffer kan door scholen ook ontleend worden als een soort van mobiel museum.


7. Tentoonstellingen
In het bezoekerscentrum is er enerzijds een permanente opstelling over de Brialmontforten en over de Grote Omwalling, anderzijds een korte introductie over Wereldoorlog I en de forten van de buitengordel.
In een aparte ruimte hangt de tentoonstelling Sporen van de Groote Oorlog.
Dit jaar opent de tentoonstelling Hobokenaren in de Groote Oorlog. In de zomermaanden (juli - augustus) gaat een tijdelijke tentoonstelling door.


8. Fortengordel
Sinds de start van onze werking, nemen wij deel aan de grote erfgoedevenementen. Voor het fort is dat in de eerste plaats de Fortengordel op de derde zondag van mei. Hier worden ook de andere verenigingen in het fort bij betrokken. Onze insteek is als steeds het monument. Er zijn dan meerdere rondleidingen, je kunt grote delen van het fort vrij bezoeken, je kunt terecht in het bezoekerscentrum waar een kleine shop gevestigd is en de kantine voorziet je van eten en drinken.

9. Open Monumentendag
Met Open Monumentendag op de tweede zondag van september, staat opnieuw het monument centraal. Je kan dan enkel bij ons terecht. Het programma van Open Monumentendag is nagenoeg identiek aan dat van de fortengordel.

10. Brialmontmartre
Het fort van Hoboken vormt het kader voor onze eigenzinnige, niet gesubsidieerde kunstmarkt "Brialmontmartre". De naam verwijst enerzijds naar "Montmartre", de bekende wijk in Parijs en anderzijds naar Henri Alexis Brialmont, de ontwerper van de fortengordel rond Antwerpen.
De meest uiteenlopende vormen van kunst en expressie komen aan bod: schilderen, tekenen, beeldhouwen, fotografie, keramiek. Ook zang en poëzie kunnen bij ons een plaats krijgen.
Bij mooi weer bieden de binnenkoer en de droge gracht een sfeervol decor. Als het pijpenstelen regent, stellen wij binnen op. De toegang voor het publiek is gratis.



11. Fortendag
Tijdens onze Fortendag stellen Forten en werkingen zich voor aan elkaar en aan het publiek. Goede contacten maken goede vrienden. Ook particuliere verzamelaars van militaria of uitgevers van gespecialiseerde literatuur zijn welkom met hun stand.
Het fort kan vrij bezocht worden of met een gids.


12. Fortwacht
Monumentenzorg begint met opruimen en poetsen. Heel het jaar door zijn de fortwachters in de weer om het terrein netjes te houden.  Het is een nooit eindigende activiteit. Elk jaar krijgen de bomen bladeren en elk jaar vallen die ook weer af. Daarnaast is er het opruimen van zwerfvuil en sluikstort.
Het smeren van sloten en hengsels, het vervangen van lampen en het ontstoppen van wc's zijn eveneens werkjes die regelmatig moeten uitgevoerd worden.




Voor meer info, contacteer ons op fortgidsen@outlook.com.

woensdag 13 december 2017

Dit was 2017

Het jaar startte winters. In januari leverde dat weer prachtige ijsformaties op aan de afdruipijzers van de waterspuwers. In het reduit was het koud, maar relatief droog. De maandelijkse rondleidingen werden als gewoonlijk opgeschort, maar op vraag trotseerden onze gidsen wél de koude. De winter is trouwens de ideale periode om aan de buitenkant van de natte gracht te wandelen. Je hebt nu een veel beter zicht op de fronten aan de binnenkant van de gracht.

In januari kwamen enkele nieuwe vrijwilligers de gelederen versterken. Bladeren werden geruimd, gangen geveegd, de binnenkoer gemaaid.

De maandelijkse rondleidingen vanaf april konden op een regelmatige opkomst rekenen. De Fortengordel ging bij ons officieel van start met o.m. de opening van ons nieuwe bezoekerscentrum. De samenwerking met de academies bracht behoorlijk wat volk op de been.
Met de Open Monumentendag in september werd de link gelegd tussen de pas gerestaureerde Belvedère van domein Sorghvliedt en het fort. Op beide locaties weerklonk aangepaste muziek met het Aurélie Viegas en Wim Brabants in het paviljoen en het draaiorgel De Heen en Weer van Alberic Godderis op het fort. De bezoekers wisten het te smaken.
De zomermaanden brachten FrontView Magazine naar het fort met een zomerexpo op de binnenkoer. En de hitte in die dagen inspireerde ons om een leescafé te starten, met ook een boekenruilkast.
Tussendoor hadden we ook "bezoeken op verzoek" met als uitschieters de Rotaryclub uit Wilrijk en de Heemkundige Kring uit Terneuzen.
Veel klein volk voor de kinderrondleidingen met spelletjes en feestje. In totaal gingen wij 30 keer op zoek naar de soldijkist van Jan Soldaat. Regelmatig moest Jan de koffer op een andere plaats "verliezen", als hij ontdekte dat één van de deelnemertjes al eens had meegespeeld. Het fort is gelukkig groot genoeg.
Jong volk ook in klasverband. Het was even geleden, maar opnieuw vonden klassen de weg naar ons fort. Dat is een uitgelezen opdracht voor onze jong gepensioneerde medewerkers.
Van de zowat 2500 bezoekers waren er zeker 450 jonger dan 13.

We hadden iets speciaals beloofd voor de Laatste, en speciaal werd het: sneeuw, ijs en stormwind waren ons deel. Toch was er volk opgedaagd voor de wandeling, en dus gingen wij op stap. Als mensen de moeite doen om tot bij ons te komen, voelen wij ons moreel verplicht de rondleiding af te werken.

Voor 2018 staan al een paar dingen vast. We gaan voor het thema VREDE. Op 20 mei is er de Fortengordel. Dat is een hoogdag zonder weerga voor de werking. In de maanden juli en augustus pakken wij opnieuw uit met een zomerexpo, deze keer gerelateerd aan het jaarthema. Op 9 september is het Open Monumentendag. Onze eigen Fortendag is op 4 november.