Het GenOOtschap/Gidsenwerking op de verenigingenmarkt van 20 september 2015

In de aanloop naar de herdenking van de Groote Oorlog zijn heel wat verenigingen opgericht die Living History hoog in het vaandel dragen. Zij leggen zich veelal toe op het "naspelen" van bepaalde gebeurtenissen. Sommigen gaan daar erg ver in. Zo kregen we vorig jaar de Aftocht van het Belgisch Leger van Halen tot Dendermonde te zien. En er was natuurlijk de veelbesproken pontonbrug bij het Steen te Antwerpen. Want de hedendaagse mens wil het allemaal zelf meemaken en beleven. Of het nu de Groote Oorlog is of de slag bij Waterloo zo een honderd jaar eerder, men wil het aan den lijve ondervinden. Het is moeilijk om hier niet in de Plopsa-val te trappen.

Op de Verenigingenmarkt willen wij ook een feit herdenken. In de eerste weken van de oorlog werden door het Belgisch leger gepantserde auto's, uitgerust met een Hotchkiss-mittrailleur, ingezet. Ze voeren verkenningstochten en raids uit achter de linies tegen de Duitse troepen, die Antwerpen hebben omsingeld. Basis van die pantserwagen was de oerdegelijke Belgische auto, de Minerva. Die Minerva's werden o.m. gebruikt bij de tweede uitval uit Vesting Antwerpen op 5 september 1914. Klein detail: zij werden bepantserd in Hoboken. Het werk gebeurde in drie weken tijd. De bemanning bestond uit enkele adellijke heren, patriotten, maar ook in hoge mate avonturiers.

Heirweg 1 bouwde een replica van dergelijke pantserwagen. Het is die wagen die vorig jaar in de Aftocht te zien was. De Verenigingenmarkt staat op de Kioskplaats, maar om het Hobokense aandeel in de eerste Minerva's in de kijker te zetten, laten we de wagen eerst even rijden vanaf de plek waar hij bepantserd werd - Cockerill - tot aan de markt.
Aan de overweg wordt de wagen opgewacht door een groepje soldaten.

Die zullen hem verder escorteren tot aan de kampplaats, waar inderhaast een noodpost met verpleegsters werd opgezet. Omdat het een feit van 1914 is dat wordt herdacht, dragen de 'soldaten' ook het uniform van het eerste oorlogsjaar. Maar waarom nu anno 2015 dat feit herdenken?  Toeval wil dat het met de Verenigingenmarkt precies 100 geleden is dat het elitekorps ACM (Autos - Canons - Mitrailleuses) van het Belgisch leger met 10 van zulke Minerva's uit Parijs vertrok om de Tsaar van Rusland bij te staan tegen Duitsland aan het oostelijk front. 

Onze gelegenheidssoldaten liggen normaal in het fort van Liezele, een betonfort van de buitengordel. Op verplaatsing zijn zij met hun abri en kleine veldkeuken goed voorbereid op mogelijke calamiteiten.  

Een grote veldkeuken wordt geleverd door De Patrouilleurs. Van hun culinaire hoogstandjes kan u meegenieten, tenminste nadat de eigen troepen behoorlijk gevoed zijn. Ook deze vereniging gaat behoorlijk ver in haar beleving van het verleden. De veldkeuken is het resultaat van een groots restauratieproject.


Een roestige schroothoop vormden zij met engelengeduld en al hun kennis en kunde om tot een operationele veldkeuken.

De plaatselijke ordehandhavers worden geleverd door de Erfgoedgilde. Zij zorgen ervoor dat er geen schermutselingen ontstaan tussen leger en burgers.

Onze laatste gasten zijn de Tin Soldiers of Antwerp. Zij spelen met tinnen soldaatjes. Ze verdiepen zich in een stuk oorlogsgeschiedenis en bouwen er een spel rond. Wij kennen de uitkomst van de veldslagen en militaire campagnes uiteraard, maar wat als er ergens een andere beslissing zou genomen zijn? De spelers van TSA dagen hun publiek uit om mee na te denken over wat was en wat had kunnen zijn. Hun speelterrein is een minutieus nagebouwde maquette van de strijdplaats. Kijk goed op de foto hierboven. Tussen de twee huisjes vooraan staat een miniatuurversie van de Minerva pantserwagen.

Tot slot zijn er de fort(w)achters. Zij komen voor een keer uit hun fort om met de overkoepelende vereniging "Het GenOOtschap" hun werking te promoten. Behalve flyers en boeken over fort 8, brengen zij een selectie van hun aanbod mee.

Wie het fort en zijn wachters écht een warm hart toedraagt, kan meteen vriend worden.

De zon is gratis, maar onze vriendschap niet!

U kan geen lid worden van de vereniging, maar voor 10 euro mag u zich een jaar lang onze vriend noemen. Op de Verenigingenmarkt - en enkel dan - hebben we wat extra's voor wie met wat extra's over de brug komt.

Het Minerva-project is een initiatief van het GenOOtschap/Gidsenwerking fort 8 en kwam tot stand met de financiële steun van District Hoboken.

Vera Caremans

De zon is gratis, onze vriendschap niet ....

Het GenOOtschap is geen ledenvereniging. De Gidsenwerking Fort 8 die er een onderdeel van is, dus evenmin. Maar wij zijn wel op zoek naar vrienden om onze werking te kunnen uitbreiden. Vrienden zijn sponsors zonder commercieel doel. Het zijn onbaatzuchtige mensen met een hart voor cultuur en erfgoed. Het zijn mensen die onze activiteiten niet enkel bijwonen, maar onze acties ook financieel willen ondersteunen. Voor 10 euro per jaar bent u al vriend. En hoe meer u geeft, hoe hechter onze vriendschap wordt. Voor 20 euro bent u dikke vriend en voor 30 euro per jaar krijgt u een bewijs van dikste vriend. Supervrienden menen het écht en geven 50 euro per jaar.

Uw geld wordt goed besteed. Wie fort 8 al een keer bezocht, weet wat wij zoal doen.

Aanvankelijk ging onze aandacht haast onverdeeld naar de opkuis van het fort. Er werd beheersmateriaal aangekocht, gaande van werkhandschoenen en dweilen tot een kruiwagen. Heel wat stort werd intussen verzameld en opgehaald. 

Maar wij blijven tegelijk stevig inzetten op erfgoededucatie. Want wij richten ons voor een belangrijk deel op het jonge volkje, zowel voor onze projecten op Fort 8 als in de rest van het district. We hebben al het verkenningsspel voor gezinnen en voor klassen en er wordt gewerkt aan een erfgoedkoffer over de Groote Oorlog en aan een speciale rondleiding voor kinderen. 

Vriend worden is eenvoudig. Je stort het bedrag voor het type vriend dat je wil zijn op ons rekeningnummer BE58 9796 5635 7979. en klaar is kees.


SAMEN ZETTEN WE FORT 8 OP DE KAART

Een slot.... een slot! Een koffie voor een slot !!!

Zesentwintig weken wachten wij nu al op een ketting en een hangslot van de stad. Dat is een HALF JAAR. Jawel. De gidsen en fort(w)achters willen dat er een einde komt aan deze vaudeville.

Zorg daarom mee voor een passend SLOT. Heb je ergens  nog hangslot liggen (of hangen) dat geheel of deels werkloos is?  Kom naar Open Monumentendag op fort 8 en hang  dat slot aan de poort.  Slot niet meer  nodig? Vergeet ons dan niet het sleuteltje te geven. In ruil trakteren de gidsen u op een  gratis koffie.   

1915-2015 Het Minerva ACM-korps in Hoboken tijdens de verenigingenmarkt van 20 september.

Op 21 september 1915, precies 100 jaar geleden, vertrok het ACM-korps (Autos-canons-mitrailleuses) met een Brits cargo richting Rusland. Deze elite gevechtseenheid met pantserauto's was in Parijs gevormd en door koning Albert I aan de Russische tsaar geschonken om strijd te leveren tegen de Duits-Oostenrijkse vijand. Vierhonderd Belgische oorlogsvrijwilligers vertrokken naar het Russische front om ingezet te worden tegen de Duits-Oostenrijkse vijand. Onder hen een paar bekende namen: Marcel Thiry (Waals auteur), Julien Lahaut (de man die in 1950 na het roepen van 'Vive la république' bij de eedaflegging van Boudewijn vermoord werd) en Henri Herd, bijgenaamd Constant le Marin (viervoudig wereldkampioen worstelen). 

Met het uitbarsten van de Russische revolutie, verzeilden zij in pure chaos en begon hun moeilijke reis dwars door Siberië en China om uiteindelijk als ware oorlogshelden ontvangen te worden in de Verenigde Staten.

Minerva pantserwagen. Let op de 'Hoge schouw' rechts in de achtergrond
(privécollectie) 

Belgen in het verweer. In de achtergrond een geblindeerde Minerva pantserwagen
(privécollectie)

De eerste Minervapantserwagens waren bepantserd in Hoboken en werden bij de tweede uitval uit Vesting Antwerpen begin september 1914 ingezet tegen de Duitse agressor. Op dat ogenblik is er van een 'korps' nog geen sprake. Dat zou in december 1914 opgericht worden.

Belgische soldaten bij buitgemaakte Duitse veldkeuken (privéverzameling)

Met een replica van zulke Minerva, en een omkadering met een veldkeuken en een kampement wil Het GenOOtschap / Gidsenwerking Fort 8 dit Hobokense 'wapenfeit' in herinnering brengen tijdens de verenigingenmarkt op 20 september e.k. 

Praktisch:

De Minerva vertrekt om 10 uur bij Cockerill richting centrum Hoboken. Route (onder voorbehoud van goedkeuring): Adolf Greinerstraat/Charlotta Finckstraat - Kapelstraat - Kilstraat - Baron Sadoinestraat - Maalbootstraat - Grote Baan - Kapelstraat - Cockerillplaats - Louisalei - Kioskplaats. Vanaf de overweg aan de Kapelstraat wordt de auto door enkele soldaten in aangepast uniform geëscorteerd. Via de Louisalei wordt de Kioskplaats bereikt. De Patrouilleurs hebben daar een veldkeuken opgesteld en delen soep uit. 

De Erfgoedgilde patrouilleert over de markt en The Tin Soldiers of Antwerp spelen met tinnen soldaatjes een interactief spel dat gebaseerd is op reële oorlogsfeiten.

Minerva pantserwagen met mitrailleur (privécollectie) 

Volg ons ook op facebook.

V. Caremans

OPEN MONUMENTENDAG OP FORT 8

Op 13 september is het Open Monumentendag in Vlaanderen. Fort 8 zit niet in het officiële programma, maar naar goede gewoonte stellen de gidsen tussen 10.00 en 18.00 uur  hun locatie toch open voor het publiek. 

U kunt een gegidste rondleiding volgen om 11.00, 14.00 of 16.00 uur of het fort op eigen houtje verkennen langs een bewegwijzerd parcours. Voor gezinnen met kinderen kan dat spelenderwijs.

Startpunt is het bezoekerscentrum in het binnenfort. Toegang en rondleiding zijn gratis, voor het kinderspel vragen wij een kleine vergoeding. 

Na uw bezoek kan u genieten van een drankje en een hapje in ons pop up Café l'Armée Belge. 

info: fortgidsen@outlook.com of 0495 27 05 19.

Bezoek fort 8 op 9 augustus.

Even ten zuiden van het Zuid van Antwerpen ligt het groene fort 8. Ooit diende het als afschrikking voor vreemde mogendheden. Nu ademt alles er rust.

De gidsen nemen je mee door het fort en dompelen je onder in 200 jaar geschiedenis. Waarom werden er forten rond Antwerpen gebouwd?

FAQ: Wat heeft Napoleon Bonaparte met het fort van Hoboken te maken? Werd er in 1865 nog geschoten met pijl en boog? Waarom zijn de muren zo dik? Wat aten de soldaten?
Wat is de olifant van Hoboken?




In het binnenfort werken de fortgidsen aan hun project. Met beperkte middelen bouwen zij er een bezoekerscentrum uit, waarbij aan jong en oud wordt gedacht.
Terwijl ouders de gids volgen, kunnen kinderen hun eigen fort bouwen, kleuren of een spelletje spelen. Wie moeilijker te been is en liever past voor al de trappen, kan foto's van het fort bekijken.


Voor de fortfanaten is er een mooi aanbod van boeken en gadgets in de pop-up fortshop. Even pop-up is het Café L'Armée Belge, met frisse pintjes en kamfervrije hete koffie.

Op zondag 9 augustus kan je fort 8 gratis bezoeken. De gids wacht je op aan het witte houten huis gelegen aan de Schansstraat 7.

Voor een leuk middagje uit hoef je echt niet ver te lopen. 

Bezoek Fort 8 op 12 juli met een gids

Op 18 juni j.l. herdachten we met veel kanongebulder en wapengekletter de slag van Waterloo, exact 200 jaar geleden. Napoleon werd ook in het fakegevecht opnieuw verslagen. Onze gewesten werden na de val van Napoleon bij de Noordelijke Nederlanden gevoegd om het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden te vormen met Willem I van Oranje als koning. Zo ontstond een buffer tegen Frankrijk. Na vijftien jaar samen, volgde de scheiding. België riep zijn onafhankelijkheid uit. Niemand verwachtte dat de nieuwe staat een lang leven beschoren was, en Frankrijk lag op de loer om het lapje grond opnieuw te annexeren. Vanaf het midden van de 19de eeuw investeerde België in zijn verdediging en zo werd er een kring van 8 forten rond Antwerpen gebouwd naar ontwerp van Henri Alexis Brialmont. Het Nationaal Reduit was een feit.

Op 12 juli kunt u een begeleid bezoek brengen aan fort 8 te Hoboken. Het is veruit het meest oorspronkelijke exemplaar van de 7 resterende forten.

De rondleiding start om 14 uur aan de houten woning van de adjudant, aan de Schansstraat 7. De rondleiding duurt 2 à 3 uur. Na de rondleiding bent u welkom in ons bezoekerscentrum.

Gratis (maar vergeet de gids niet).