Heel even rust

De koffie is op, de flessen zijn leeg, de gidsen zijn nog lang niet uitverteld, maar gaan even in winterslaap. Een schoonheidsslaapje, want over een paar weken worden de activiteiten hervat.

2014 was een mooi jaar. Aanvankelijk was het de bedoeling het wat rustig te houden, en te focussen op een paar grote evenementen, maar het pakte even anders uit. 

Dooi
De zachte winter van 2013-2014 had zo zijn voordelen. Niet alleen konden de gidsen verder werken aan hun projecten, ook in de relatie tussen de vereniging en het districtsbestuur begon het ijs te breken. In eerste instantie werd er schoorvoetend voor twee grote projecten toenadering tot elkaar gezocht. De nocturne voor de start van de Week van de Amateurkunsten zette een Fameuze stap in de goede richting, en vanaf de fortengordel van de provincie, liep het haast op wieltjes. En intussen gaan beide partijen voluit voor samenwerking. 

Opruimen!
Met het vertrek van de vorige gebruikers uit het fort, gingen er heel wat extra deuren open. En achter die deuren lag stort, véél stort. De beslissing om op te ruimen, was snel genomen omdat dit een elementaire vorm van monumentenzorg is. Behoud begint bij onderhoud en onderhoud start bij opkuis. En soms doe je dan leuke ontdekkingen, zoals een muurschildering van een klok, of kleine notities op de muren van soldaten die er gelegerd waren. Zo helpen wij de stad om haar kerntaken inzake erfgoedzorg uit te voeren. Wat levert het de fort(w)achters op? Een schoon fort voor hen en vooral voor de bezoekers. 

De kuisploeg liet intussen al ruim twee grote containers rommel verdwijnen. Tegen eind januari 2015 hopen de fort(w)achters een nieuwe grote bak te kunnen vullen. De rustperiode zal dus van zeer korte duur zijn.

Geschiedenis wordt kinderspel

Door de restauratiewerken aan de gevel van het reduit kon het kinderspel, gemaakt met financiële middelen uit het erfgoedconvenant tussen stad en Vlaamse Gemeenschap, niet worden voorgesteld, laat staan gespeeld. Afgewerkt in december 2013 kreeg het pas in oktober '14 mogelijkheid voor uitvoering. Het werd officieel voorgesteld én de eigenste week gespeeld door een paar klassen. Meteen werd duidelijk dat er nood was aan een schoolversie. 

De instructiebrochure wordt in een geplastificeerde versie uitgebracht, waarmee de leerkrachten of begeleiders ter plaatse aan de slag kunnen, en het materiaal wordt in functie van klasgroepen uitgebreid. 

5 jaar Gidsenwerking
De Gidsenwerking startte in 2009 met de herdenking van de goedkeuring der plannen van de eerste Brialmontforten 150 jaar eerder. Dat betekent dat de fort(w)achters in 2014 hun eerste lustrum konden vieren. En dat deden ze ook. Met begeleide bezoeken, een kunstmarkt, een rockconcert en een fortendag.

Meer werk, maar ook merkelijk meer bezoekers dan de voorgaande jaren is het resultaat. Twee evenementen worden in 2015 alvast herhaald: Brialmontmartre op 4 oktober '15 en de fortendag (datum nog niet bekend). 

Samen met 7 

Het voorbije jaar werd er al samengewerkt met de historische gidsen van fort 7, net over de grens met Wilrijk. Het ging dan vooral om wederzijdse depannage bij gidsenschaarste. Dit is enorm interessant want al zijn beide forten min of meer volgens hetzelfde plan gebouwd, in de 150 jaar die volgden nà de bouw, is er toch wel één en ander VERbouwd. Vooral dan op fort 7, want fort 8 bleef vrij oorspronkelijk bewaard, omdat het al in 1906/1907 als verdedigingselement werd geschrapt. Enkele schansen namen de functie van het fort in de Veiligheidsomwalling over.

In 2015 gaan 7 en 8 niet enkel samen gidsen, ze maken ook samen publiciteit voor hun begeleide wandelingen. Ter gelegenheid van de fortengordel wordt een gezamenlijk programma uitgewerkt. Samen voor meer!

Speciale projecten 2015

De gidsen gunnen zich maar weinig rust.
Om een goede publiekswerking te ontplooien, is de inrichting van een bezoekerscentrum onontbeerlijk. Dat moet voor iedereen toegankelijk zijn. Het hele fort toegankelijk maken voor mensen met een handicap is onmogelijk, maar het virtueel ontsluiten, kan wel. Daar wordt de komende maanden aan gewerkt.  De eerste fase moet afgerond zijn tegen de fortengordel van 17 mei '15.
Er is ook een project gepland in het raam van de herdenking van de Groote Oorlog. Dat project zal een toonmoment kennen tijdens de verenigingenmarkt in september 2015.
U verneemt er alles over op deze blog.

Samen zetten we fort 8 op de kaart.

Natuurpunt Hobokense Polder: bezoek aan het historisch fort 8 en rondwandeling groene omwalling

Zondag 21 december om 9 u
Info: Danny Jonckheere, 0478 33 24 27
Gids: Vera Caremans en haar team gidsen

Fort 8 in Antwerpen (Hoboken) is één van de acht forten van de Grote Omwalling van kapitein Henri Alexis Brialmont en ligt ten zuidwesten van het Antwerpse stadscentrum. Het bakstenen fort met zijn fraai metselwerk en versieringen in natuursteen. Heeft opvallend hoge wallen, deze zullen we tijdens deze wandeling bezoeken. Het reduit is heel goed bewaard gebleven en ontdaan van bomen. Het fort kan tot één van de best bewaarde Brialmontforten gerekend worden. Zo zijn alle wallen bewaard gebleven, maar ook bijna alle fortgebouwen, waaronder de artillerie-ingang. Het reduit, de hoofdcaponnière, de linkse en rechtse caponnière en het hoofdfrontgebouw staan nog steeds overeind. Enkel het rechter zijfront van de gracht is gedempt voor de aanleg van een aftakking van de spoorweg in het fort.

Heb je ook zin gekregen om het fort 8 te komen bewonderen en kon je vorige keer niet mee, schrijf je in op deze excursie.

Praktisch:
Afspraak aan de kleine parking straatkant (aan het begin van de Hoofdfrontweg), en dit om 9 u einde is voorzien rond 12 u. Er zijn 3 euro kosten aan verbonden per persoon dit gaat naar de fortenwerking.

Wandelkalender 2015

De gidsen van fort 7 en fort 8 werken goed en graag samen. Dat blijkt nog eens uit de gezamenlijke flyer die zij uitbrachten om de wandelingen van 2015 te promoten. Op de ene zijde fort 7, op de andere zijde fort 8. (Wij spreken NIET van voor- of achterzijde, uiteraard, want dat zou behoorlijk verwarring zaaien).
Enkele data overlappen. Dat is geen probleem, want beide werkingen zien elkaar niet als concurrenten. Integendeel. Alvast voor de fortengordel van 17 mei wordt naar een gezamenlijk project gestreefd.

De flyer vindt u op 14 december tijdens de fortendag op fort 8.

UITNODIGING

Geachte fortbezitter, - gebruiker, - fanaat,

Toen het Nationaal Reduit Antwerpen werd geconstrueerd, verbond men de eerste Brialmontforten met de Krijgsbaan, de Route Militaire. Die verbinding is er nog steeds.
Ook de forten van buitengordel vormden later één kringvesting. Samen moesten ze stad en land verdedigen tegen een mogelijke vreemde agressor.

De Gidsenwerking Fort 8 kreeg het voorbije jaar een paar flinke problemen te verwerken waardoor haar voortbestaan werd bedreigd. Geen vreemde agressor echter, het gevaar kwam van binnenuit.

De gidsen gaven niet op en samen met het district Hoboken eisten zij inspraak bij de herbestemming van hun fort. Zij ruimden de rommel van voorgangers op, voerden kleine herstellingen uit en zetten een hele resem activiteiten op. Bij elk evenement waren zij present: erfgoeddag, fortengordel, Open Monumentendag... Een goede 1500 bezoekers werden dit jaar al rondgeleid.

Het is vanuit die samenhorigheid dat de gidsenwerking van Fort 8 de bezitters, gidsen, gebruikers, enz. van de andere forten uitnodigt op hun bescheiden 'fortendag' op 14 december. Want samen zijn we sterker.

Stel de werking van uw vereniging of de invulling van uw fort voor aan het publiek, en kom meteen onze vijfde verjaardag meevieren.

 

Deelnemen met een infostand is gratis, de bezoekers betalen geen toegang. De prijs van eten en drinken wordt zo laag mogelijk gehouden.

Wij hopen jullie te kunnen begroeten op 14 december. De beurs gaat door van 10 tot 16 uur. Opstellen kan vanaf 8 uur.

Voor de Gidsenwerking Fort 8,

Vera Caremans, fort(w)achter



Samen zetten we fort 8 op de kaart!

In de ban van Bart !

Inside Out speelde afgelopen zaterdag, 29 november, het fort binnenste buiten. Het was een fantastisch concert, met onze eigen Bart (links) op de planken. Genieten was het, van de eerste tot de laatste noot.

Fort 8, een hoogvlieger

150 jaar Brialmontforten

Precies 150 jaar geleden werd de eerste reeks van acht forten rond Antwerpen, naar ontwerp van Henri Alexis Brialmont afgewerkt en in gebruik genomen. De bouw van Fort 8 liep van bij het begin behoorlijk vertraging op zodat het als laatste klaar was. Nauwelijks 40 jaar na de bouw werd overwogen het af te breken. Dat gebeurde niet, maar na 1906 zou het niet meer tot het verdedigingssysteem van het Réduit Nationale Antwerpen behoren. Voorliggende schansen zouden de rol van het fort in de Veiligheidsomwalling overnemen.
Fort 8 bleef militair domein tot 1977. Toen werd het aangekocht door de gemeente Hoboken. In 1983 kwam het met de fusie in stadshanden.

Het fort kreeg allerhande bestemmingen, van leerwerkplaats tot jeugd-culturele zone. Sinds 2009 is de gidsenwerking er actief vanuit onze erfgoedvereniging Het GenOOtschap. Een paar duizend bezoekers werden sindsdien op fort 8 rondgeleid.
De komende wintermaanden - na de fortendag van 14 december '14 - ligt onze publiekswerking grotendeels stil. Een rondleiding op aanvraag kan nog, maar enkel voor onze verhalenwandeling, niet voor een bezoek aan de gebouwen. Dat betekent niet dat de gidsen hun winterslaap houden. Er wordt verder opgeruimd en opgekuist, en gewerkt aan toegankelijkheid en veiligheid.

Op 12 april 2015 starten de maandelijkse rondleidingen opnieuw.
Tijdens de fortengordel op 17 mei 2015 maken de gidsen er een feest van. Uiteraard zal het fort kunnen bezocht worden maar wij rekenen ook op gezinnen met kinderen, om gewapend met de spelbrochure Geschiedenis wordt kinderspel, spelenderwijs het fort te komen verkennen.

Tegen die tijd wordt in het réduit hard gewerkt aan de nieuwe look van het bezoekerscentrum en museum: nieuwe foto's, nieuwe documenten, nieuwe plannen.

Grachtflankering fort 8 (Tom Oliviers)

Wij zijn er immers van overtuigd dat het fort een toeristische troef kan worden voor Hoboken. Het is tenslotte het meest oorspronkelijk bewaarde exemplaar van de oude Brialmontfortengordel, een parel van bakstenen vestingbouw.

Tegelijk is het een groene zone die op recreatief vlak en op het gebied van natuurbeleving heel wat te bieden heeft.

Het GenOOtschap is geen ledenvereniging en werkt zoveel mogelijk zonder subsidies. Wij leven voornamelijk van wat we na onze rondleidingen met de pet ophalen. Voorts rekenen wij op onze vrienden die jaarlijks hun steentje bijdragen. Voor 10 euro bent u onze vriend. Dikke vrienden geven ons 20 euro en onze dikste vrienden stoppen ons 30 euro toe. Buiten categorie zijn onze "super"vrienden met 50 euro. Interesse om financieel bij te dragen voor een geweldige erfgoedsite? Stuur een mail naar fortgidsen@outlook.com.

Volg ons...

Deze blog stevent zoetjesaan af op 5000 bezoekers. Dat is fijn, maar het kan beter.
Als u zich abonneert op onze Nieuwsbrief bijvoorbeeld. U vult op de startpagina van onze blog uw e-mailadres in, u bevestigt daarna en .... klaar. Telkens wij een bericht plaatsen, krijgt u daarvan melding.

Er is verder onze facebookpagina Gidsenwerking fort 8 (Gé-èF 8), en u kan ons ook volgen via twitter. U volgt, wij twitteren, u krijgt bericht. Simpel, kort en krachtig.

Tenslotte kan u ook aansluiten bij de facebookgroep Fortachters.

Samen zetten we fort 8 op de kaart!

INSIDE OUT

Bezet mee Fort 8 !

Op 14 december sluiten de gidsen van fort 8 de viering van hun eerste lustrum af. Voor de gelegenheid bezetten wij fort 8 met een fortenbeurs/ infomarkt. We starten om 10 uur en kramen op om 16 uur.
Graag verwelkomen wij fortfanaten en fortgidsen. Wij kijken eveneens uit naar de komst van re-enactmentgroepen, gespecialiseerde boekhandels, verzamelaars van militaria enz.

Wie erbij wil zijn met een infostand van het eigen fort of de eigen organisatie, stuurt een mailtje naar fortgidsen@outlook.com. Deelnemen is gratis. Aanmelden kan tot en met 7 december.



Wij hopen op jullie aanwezigheid om er een fijne ontmoetingsdag van te maken en zorgen voor het nodige rantsoen aan betaalbare prijzen.

Snel inschrijven is de boodschap, want het aantal plaatsen is beperkt.
Geef deze uitnodiging gerust door.
GRATIS.

Samen zetten we fort 8 op de kaart !

Voor wie de officiële voorstelling van "Geschiedenis wordt kinderspel" heeft gemist, volgt hier de volledige toespraak van Schepen Koen Raets. Dat hij zich in eerste instantie richt tot het GenOOtschap heeft alles te maken met het feit dat die vereniging de gidsenwerking op fort 8 aanstuurt. Na de toespraak kreeg de 'fortschepen' uit handen van Vera Caremans de brochure "De prehistorie aan de tand gevoeld. De olifant van Hoboken" met een knipoog naar een eerder project.

Geschiedenis wordt kinderspel?! (bis)

Bij bovenstaande titel zullen leraars en pedagogen ongetwijfeld hun wenkbrauwen optrekken.
De reden hiervoor zal waarschijnlijk het over lezen zijn van het woord “ wordt”. Sommigen zullen waarschijnlijk geschiedenis is kinderspel lezen. En dat is het natuurlijk niet.

Godfried Bomans zei: De geschiedenis is het heden, gezien door de toekomst.
Deze uitspraak geeft aan hoe belangrijk geschiedenis en de kennis ervan is en per definitie hoe belangrijk het is om jongeren, de volwassenen van morgen, te laten kennis maken met geschiedenis.

Dit moet gebeuren op een manier die jongeren aanspreekt en stimuleert om, vanuit hun eigen leefwereld, zelf geschiedenis te ontdekken en te exploreren.
En laat dit nu de grote verdienste van dit project van Het GenOOtschap: gidsenwerking fort 8 Hoboken.
Zij slagen er in om op speelse en tegelijk erg actieve wijze jongeren te interesseren in en te enthousiasmeren voor de geschiedenis en het dagelijkse leven in ons fort 8 in Hoboken.
Deze belangrijke doelstelling wordt door deze speelse verkenningstocht in belangrijke mate gerealiseerd.

Maar Het GenOOtschap bereikt met haar spel ook iets wat zo mogelijk nog belangrijker is: AANDACHT voor ons FORT8.
Het staat buiten kijf dat Het GenOOtschap de voorbije maanden en jaren met haar volgehouden activiteiten in het fort, de problematiek van Fort 8 in de belangstelling heeft gehouden.
Het zijn de vrijwilligers van Het GenOOtschap, die samen met een aantal andere verenigingen die hier hun thuisbasis hebben, hier opruimen, onderhoudswerken uitvoeren en een minimum aan sociale controle, lees veiligheid, garanderen.

Na de grote investering van meer dan 1 miljoen € voor de restauratie van de droge gracht vragen we met grote aandrang aan de stedelijke verantwoordelijken om een definitieve, realistische visie te ontwikkelen voor deze site.

Dat dit in samenspraak dient te gebeuren met de “ huis “-verenigingen en het districtsbestuur van Hoboken is een conditio sine qua non.

Voor de ontwikkeling van “Geschiedenis wordt Kinderspel” en voor hun onverdroten inzet voor ons Fort 8, kan ik Het GenOOtschap enkel uitdrukkelijk bedanken en geluk wensen.

Koen Raets
Districtsschepen Cultuur, Financiën, Lokale Economie en feestelijkheden.

Geschiedenis wordt kinderspel - 25 oktober 2014

In aanwezigheid van districtsschepenen Koen Raets (bevoegd voor o.m. cultuur) en Omar Fathi (bevoegd voor jeugd) werd de instructiebrochure Geschiedenis wordt kinderspel en het eraan verbonden speelparcours op fort 8 officieel voorgesteld. 

Het kinderspel kwam er met financiële middelen uit het erfgoedconvenant tussen stad Antwerpen en Vlaamse Gemeenschap. De middelen werden verdeeld door het district. 

De brochure en het parcours werd ontwikkeld door Het GenOOtshap/Gidsenwerking fort 8.

De instructiebrochure is in feite een gids die gezinnen met kinderen op eigen tempo van de ene locatie naar de andere leidt en op een 15-tal plaatsen een spel met de omgeving laat spelen.

Geschiedenis wordt tastbaarder, begrijpelijker. Waarom werd het fort gebouwd? Waarom is een schietgat schuin en trapsgewijs gemetseld? Waar haalden de soldaten water? Wat zijn kazematten? 

Stap voor stap, via het uitvoeren van opdrachten, het oplossen van raadsels en het maken van tekeningen vinden spelers en spelertjes de antwoorden. 

Voorlopig kan spelen enkel op vooraf vastgestelde tijdstippen. Wij mikken voornamelijk op de schoolvakanties (met uitzondering van de Kerstvakantie)  om speeldagen te organiseren.

Voor fort 8 zetten wij alles op het spel!

We will remember them....

foto: André Renders

Op 9 november wordt er weer gewandeld op het fort van Hoboken. Ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van de gidsenwerking, presenteren wij u een wandelvoordracht over de Groote Oorlog. 

Uw gids is Peter Hoste, historicus en event organizer bij Mudlines Events, en verteller bij Les Voix Perdues, maar ook historische gids bij Gé-èF 8.
Afspraak zoals steeds aan het witte houten huis, Schansstraat 7, om 14 uur. Deelnemen is gratis... maar vergeet de gids niet.

Brialmontmartre '14 - Sfeerbeelden

foto: Peter Duyts

Brialmontmartre 2014

HAPPY HAPPY HAPPY

Sfeerbeelden van de feestwandeling van Gé-èF 8 op 12 oktober 2014.

TAART !

Op 12 oktober trekken de gidsen de festiviteiten voor hun 5-jarig bestaan op gang met wat ze het beste kunnen: een gegidste wandeling. Die start zoals steeds aan het witte huis, de houten officierswoning aan de Schansstraat  nr. 7. Maar het wordt een unieke editie, met speciale locaties en extra verhalen. De wandeling wordt feestelijk en geestrijk afgesloten in het lokaal van de gidsen in het réduit.

Praktisch:
- aanvang om 14 uur aan de witte officierswoning Schansstraat 7
- vooraf aanmelden hoeft niet
- gratis

Samen zetten we fort 8 op de taart !

             

HAPPY BIRTHDAY Gé-èF 8

De Gidsenwerking Fort 8 Hoboken werd precies vijf jaar geleden opgericht met de herdenking van 150 jaar Brialmontfortengordel.
Daarom is het feest op het fort.

12/10
Samen zetten wij fort 8 op de TAART.
Onze maandelijkse wandeling krijgt een feestelijke en geestrijke afsluiter.
Start om 14 uur Schansstraat 7

19/10
Brialmontmartre: Kunstenaars bezetten het fort. Gratis deelnemen en bezoeken.
Van 10 tot 18 uur in en indien mogelijk rond het Réduit (binnenfort)
Aanmelden via fortgidsen@outlook.com of op 0495 27 05 19.

25/10
Voorstelling van "Geschiedenis wordt kinderspel", een speelse ontdekkingstocht door fort 8 voor gezinnen met kinderen (8-13 j) i.s.m. District Hoboken. Iedereen welkom, maar vooraf toch even aanmelden op fortgidsen@outlook.com. Voor fort 8 zetten wij alles op het spel.

9/11
Maandelijkse wandeling op het fort. Voor de gelegenheid programmeren wij een vertelwandeling over de Groote Oorlog. Uw gids is Peter Hoste, gids bij onze werking en historicus bij Mudlines Events. Vertrek om 14 uur bij de officierswoning aan de Schansstraat nr. 7

29/11
Inside Out
Muzikaal optreden van de coverband Inside Out in het réduit. Kaarten: VVK 5,00 euro -kassa 7,00 euro. Bestellen door overschrijving van het verschuldigde bedrag op rekening BE58 9796 5635 7979 van het GenOOtschap - 2660 Hoboken

14/12
Maandelijkse wandeling met op het fort een militariabeurs van postkaarten, boeken, voorwerpen edm. Gratis voor deelnemers en bezoekers. Wij voorzien een stand van 3 X 3 m met een tafel en twee stoelen. Van 10 tot 18 uur in het réduit (binnenfort). Exposanten moeten vooraf inschrijven via fortgidsen@outlook.com.


Samen zetten wij fort 8 op de kaart

Kom mee over de brug !

In de dagen vlak voor de val van Antwerpen in oktober 1914, ontvluchtten heel wat burgers de stad via de militaire pontonbruggen over de Schelde. Op 3, 4 en 5 oktober wordt opnieuw een brug over de stroom gelegd. De gidsen gaan daar op 3 oktober 's avonds over en wij nemen graag een paar gasten mee. Al wat u moet doen is een mailtje sturen naar fortgidsen@outlook.com met een originele reden waarom wij JOU absoluut moeten uitnodigen.
Op 1 oktober om middernacht sluiten wij af. In de vroege uren worden de winnaars dan per e-mail verwittigd. Zij vernemen dan het exacte uur en de plaats van afspraak.
Succes!

Spelers gezocht

Op 25 oktober stellen de gidsen van fort 8 hun speelparcours "Geschiedenis wordt kinderspel" voor aan ieder die het weten wil. Door het spelen van spelletjes in en met het fort maken kinderen (en hun ouders) kennis met een stuk geschiedenis van gemeente, stad en land. Het project kwam tot stand met financiële steun van het district.

Omdat het doelpubliek bestaat uit gezinnen met kinderen tussen 8 en 13 jaar, zoekt de gidsenwerking Gé-èF 8 een paar gezinnen die enkele spelletjes willen komen meespelen. Er zijn spelletjes voor één speler, voor meerdere spelers tegen elkaar of voor twee groepjes spelers (als de vriendjes meewillen). Er moet steeds een volwassen begeleider bij zijn.

Zin om het met eigen ogen te zien en om het zelf allemaal mee te maken? Neem dan onmiddellijk contact op met de gidsen via fortgidsen@outlook.com of bel 0495 27 05 19. 

Na de voorstelling van het parcours zijn de deelnemende gezinnen uiteraard  welkom op de receptie die wordt aangeboden door het district.

Voor fort 8 zetten wij alles op het spel

Promoclip Historische treinrit Antwerpen - Temse

Fietsen langs de Groote Oorlog in Hoboken - promoclip

Kunt u mij de weg naar Fort 8 vertellen, meneer?

Hoe geraak je op 14 september op het fort van Hoboken?

De site is zowat 33 ha groot, en toch blijkt het geen sinecure om ze te vinden. Zoals elk Brialmontfort van 1859-1864 heeft fort 8 twee ingangen: de réduit-ingang en de artillerie-ingang. Daar is al onmiddellijk een probleem: op fort 8 worden die geen van beide gebruikt. In de artillerie-ingang hebben de sportvissers hun clublokaal en de réduitingang ligt achter het terrein van de Stedelijke Groendienst. Vanaf de straat is hij nauwelijks zichtbaar. En dus gaan we binnen langs een andere, weliswaar artificiële ingang, een bres in de contrescarp. Die is eigenlijk evenmin zichtbaar vanaf de straatkant, in dit geval de Hoofdfrontweg. Met andere woorden, het is nodig signalisatie aan te brengen.

Hoe vaak je er ook dingen organiseert, de signalisatie blijft een heikel punt. Wij pleiten voor borden in duurzaam materiaal met een overzichtelijke aanduiding van aanwezige gebouwen en gebruikers. We bedoelen het type bord dat je vindt op industrieterreinen. Actuele borden ook, en geen kneusjes als onderhavige exemplaren.

Zij werken een wildgroei van wegwijzers en plakkaten in de hand. Elke activiteit krijgt zijn eigen aanduiding en na afloop van het gebeuren voelt niemand zich nog geroepen om de boel op te ruimen.

Deze plakkaat met aankondiging van de opening van het speelbos hangt er reeds van 18 mei. 

Maria is enige weken geleden 80 geworden - waarvoor van harte proficiat - en als zij de 90 haalt zal wellicht enkel het eerste cijfer moeten overplakt worden. 

De onderste pijl is van Kathleen en Lo... De rest is weggeregend. De pijl wijst intussen de weg naar buiten aan. Misschien niet zo'n best teken voor de relatie.

En Vlaanderen kan al twee weken sportief door het fort  wandelen. De pijlen bleven na 24 oogst gewoon hangen.

Soms worden de pijlen uiteraard wel verwijderd. Dan blijven meestal enkel de plastic bindertjes achter, want uiteraard is men schaar, mes of kniptang vergeten. 

Maar ook de grotere, officiële borden worden niet altijd even grondig weggehaald. 

De metalen bevestiging van een bord waarop "Examen Stad Antwerpen" stond bleef gewoon achter aan de paal.

Ook wij zullen pijlen moeten bijhangen, willen wij de bezoekers van het fort op Open Monumentendag in de juiste richting krijgen. Maar een dag later zal daar niets meer van te bespeuren zijn.

Open Monumentendag in Hoboken: ook op fort 8

Met als thema "Erfgoed. Vroeger, nu en in de toekomst" zijn dit jaar meerdere gebouwen en monumenten te bezoeken in ons district. Een pendelbus brengt u van de ene locatie naar de andere. In de marge van het thema zet ook Fort 8 de deuren open.

Réduit-ingang

De gidsen en fortwachters hebben de voorbije maanden met de steun van het districtsbestuur opgeruimd en gepoetst dat het een lieve lust was. De weerelementen waren hen daarbij niet steeds gunstig gezind maar dat kon het enthousiasme niet breken.

U kan op Open Monumentendag op het fort terecht voor gegidste rondleidingen om het half uur. De eerste gidsbeurt is al om 10 uur. In de voormiddag kun je nog mee om 10 u 30, 11 u en 11 u 30. De eerste tour van de namiddag is om 13 uur. De laatste om 17 uur.  Vertrekpunt van de wandeling is de houten officierswoning aan de Schansstraat 7.

Liever op eigen tempo? Dat kan ook. Informatieborden leiden u langs de mooiste en interessantste plaatsen.  

Uiteraard is ook het  'museum' te bezoeken. 

In een gespecialiseerde pop up  shop vindt u bovendien boeken, brochures en gadgets om uzelf of iemand anders cadeau te doen. 

De feestdagen zijn echt niet ver meer. U kan daar bijvoorbeeld ook de 'Fietsroute 14-18' oppikken en een tochtje door en rond Hoboken maken.

Voor de kinderen zijn er spelletjes op de binnenplaats: zakkenlopen,  balspelen, klakkebuis blazen, ringenwerpen, enz...

Voor iedereen is er drink-  en knabbelgelegenheid in het pop up cafetaria.

De fortgidsen en -wachters verwachten u.

Samen zetten we fort 8 op de kaart !

Brialmontmartre

KUNSTENAARS (M/V) GEZOCHT
Op 19 oktober zijn kunstenaars welkom in het binnenfort van fort 8 te Hoboken. Schilders, tekenaars, beeldhouwers enz. kunnen zich tonen in tentoonstellingen, demonstraties en workshops in de eerste editie van Brialmontmartre.

Montmartre - Parijs

Je krijgt op deze indoor-outdoor kunstmarkt een plaats van max 3 m x 3 m die je zelf inricht. Je brengt dus zelf zo nodig tafel, stoel, schildersezel of beeldhouwstoel enz. mee. Wees creatief! Laat je inspireren door het échte Montmartre. Als het weer nog een beetje meezit kun je ook buiten opstellen. Maar ook daar zorg je zelf voor alles.
Opstellen kan vanaf 8 uur 's morgens. Om 11 uur gaan we van start tot 18 uur.

Inschrijven doe je op fortgidsen@outlook.com of je belt naar 0495 27 05 19.
Deelnemen is gratis, komen kijken eveneens. Zo vieren wij onze vijfde verjaardag.

De Gidsenwerking Fort 8 Hoboken werd vijf jaar geleden opgericht in de schoot van Het GenOOtschap- stuwgroep voor cultuur. Sindsdien hebben de gidsen en fort(w)achters, ook bekend als de "gamellenboeffers" het tot hun opdracht gemaakt het fort van Hoboken voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken. Recent werd een grote opruimactie ondernomen om het "erfgoed" van vorige gebruikers te verwijderen.

Natje - droogje
Het pop up cafetaria van de gidsen is vanaf 's morgens actief om u van het nodige te voorzien.

Men zegge het voort.

Samen zetten wij fort 8 op de kaart

Samen zetten wij Hoboken letterlijk op de kaart

Iedereen mag, ja zelfs MOET het weten: Hoboken is zoveel meer dan wat er in de media komt. Om die positieve boodschap de wereld rond te sturen, maakt Het GenOOtschap een reeks postkaarten.  Want zelfs in dit digitale tijdperk is het bijzonder fijn een échte kaart in je brievenbus te krijgen. 

De eerste twee postkaarten zijn beschikbaar vanaf 14 september, Open Monumentendag.  Dan vindt u ons op Fort 8. Op 21 september staan wij op de verenigingenmarkt op de Kioskplaats. Wacht niet te lang want we brengen deze kaarten in een beperkte oplage uit. Op = op!
Samen zetten wij Hoboken op de kaart!

Open Monumentendag 2014 - promoclip

Historische treinrit Antwerpen-Temse 1914

Je kan deze dagen geen krant openslaan of de Groote Oorlog komt erin aan bod. Boeken en DVD's vliegen om je oren en overal worden herdenkingen gepland. We wandelen met z'n allen over de pontonbrug en elk beschoten fort dat zichzelf respecteert, brengt begin oktober zijn eigen ondergang in beeld.

Niet fort 8. De gidsen maakten een traject langs enkele plaatsen waaraan een verhaal uit de oorlog verbonden is en op eenvoudige vraag fietsen zij met u mee om veel meer te vertellen dan wat er in folder en brochure staat: over wilde en gepantserde treinen, over luitenant Michel en de petroleuminstallaties, over de pontonbruggen over de Schelde (en de Rupel), over commandant Frans Weyns die een straatnaam kreeg  enz. Fort 8 behoorde in 1914 nu eenmaal niet tot de verdedigingslinie en dan moet je bescheiden blijven.

Toen stelde Filip Merlier, voormalig regiomanager bij de spoorwegen, in de erfgoedcommissie van ORC-A een ietwat ander project voor. Bij de herdenkingen was men de mannen van de 'ijzeren weg' vergeten. De spoormannen hadden met gevaar voor eigen leven de treinen bestuurd om het Belgisch leger uit Vesting Antwerpen te evacueren. Een van de trajecten liep over lijn 52, en laat dat nu net het spoor door Hoboken zijn.

Partners en uitvoerders werden gezocht, diverse scenario's bekeken. Uiteindelijk werden volgende verenigingen, organisaties en besturen bij het evenement betrokken: NMBS, Infrabel, Tin Soldiers of Antwerp vzw, ORC-A (Overkoepelende Raad voor Cultuur - Antwerpen), ATV, Prospecta, Fameus, de Koninklijke Kring Mars & Mercurius - club Antwerpen, TSP (Toeristich Spoorpatrimonium), Milant, Gemeente Temse, Het GenOOtschap/Gidsenwerking fort 8 en district Hoboken.Op 4 oktober kan u het resultaat komen bekijken en zelf meemaken. Dan stoomt er immers een historische trein van Antwerpen-Centraal naar Temse en terug. De treinrit heen en terug duurt 2,5 uur. Voor de eerste trein van 9.30 u met passage in Hoboken ca 10 minuten later kan u niet boeken. Maar u kan hem wel komen bewonderen vanaf het perron aan het station Hoboken polder of aan de spoorweg aan de Kapelstraat. Vanaf 11.45 u  wordt de tweede doortocht voorbereid.

Die eerste trein is volledig voorbehouden voor VIP's, genodigden en betalende leden van de organiserende verenigingen. De tweede en de derde trein zijn nog helemaal leeg. 

Mis de trein niet. Een ticket heen en terug kost 35 euro. Daarvoor krijgt u een uniek evenement, met muziek, vertellingen, re-enactment enz. op en rond de trein. 
Voor de tweede rit moet u in Antwerpen-Centraal zijn om 12.30 u. De trein vertrekt van spoor 6.
Voor de derde rit moet u om 15.30 u instijgen. 

Tickets kunt u vanaf 27 augustus boeken via Prospekta via www.infocultuur.be of +32 338 95 85. 

Vera Caremans

Bertha op bezoek

Oorspronkelijk was rond het reduit van de Brialmontforten geen droge maar een natte gracht voorzien. Hiervan werd afgezien, vermoedelijk omwille van het prijskaartje dat eraan hing. De forten vielen overigens ook zonder al merkelijk duurder uit dan aanvankelijk begroot.
Door het blitzbezoek van de restanten van orkaan Bertha (de naam alleen al!) kregen wij er vandaag een idee van hoe het er had kunnen uitzien. We laten de foto's voor zich spreken. Uiteindelijk zijn we er in geslaagd Bertha door te spoelen, al was het in die watermassa niet simpel om de riooldeksels te vinden.

Na de bui

Na de fort(w)achters

Dweilen met de kraan open ?

Onlangs werd het reduit van fort 8 gerestaureerd. De bouwfirma leverde een prachtprestatie. Toch zijn hiermee niet alle problemen van de baan.
Door de zeer hoge relatieve vochtigheidsgraad in het gebouw (85% en meer) is het onmogelijk vochtgevoelig materiaal (papier, textiel,....)  te bewaren zonder bescherming. Vooral in de zomer stelt zich het probleem doordat het buiten veel warmer is dan binnen. Er ontstaat condensvocht. De ruimtes zijn te weinig geventileerd (want de verluchtingsschachten werden op vele plaatsen afgesloten) en worden niet verwarmd (wegens te duur)
Kartonnen dozen zijn uit den boze. Na een dag of wat voelen die klam aan. Omdat wij niet alle boekjes en brochures thuis kunnen bewaren - met het materiaal dat wij tijdens activiteiten tentoonstellen doen we dat wel - zoeken wij  een vochtbestendig alternatief. Het beste resultaat werd voorlopig bereikt met plastieken bakken (met deksel uiteraard) die voorzien worden van zakjes silicagel. Het vocht dringt niet in de plastiek en de zakjes silicagel nemen de vochtigheid in de bak op.


Houten stoelen, kasten en tafels die contact maken met de grond - en dat doen de meeste van die dingen toch - staan binnen de kortste keren vol schimmel. Het weghalen hiervan ik geen sinecure. Droog wegborstelen haalt niets uit, wel integendeel. Je verspreidt zo zelf de schimmel. Bovendien is dit een niet zo gezonde bezigheid.


Voorkomen is beter dan genezen. De komende periode gaan we bekijken of  en welke verluchtingsschachten opnieuw kunnen vrijgemaakt en gereinigd worden.  Het is vuil, maar noodzakelijk werk. Al lijkt het soms dat wij dweilen met de kraan open, wij geven niet op.
Straks waait er hopelijk een frisse wind door de fortgangen.


SAMEN zetten wij fort 8 op de kaart !

Aandacht voor fort 8

Eind december 2014 zal het precies 150 jaar geleden zijn dat het fort door de aannemer werd opgeleverd. In 2009 werd de aanvang van de bouw van de Brialmontvesting en de instelling van het Nationaal Reduit met toeters en bellen herdacht, nu lijkt men de datum van voltooiing van de fortengordel vergeten.
Niet echt verwonderlijk als je bedenkt dat het immense bouwwerk na een halve eeuw compleet geen militair nut meer had. 

Reduit-ingang vóór 1914

Van de eerste reeks forten van Brialmont is enkel fort 1 dat in Wijnegem stond, verdwenen. Fort 8, dat als eerste uit het verdedigingssysteem werd geschrapt, en na 1906-1907 geen deel meer uitmaakte van de Veiligheidsomwalling, bleef overeind. Onlangs werd het reduit gerestaureerd en ook van de contrescarp zijn grote stukken hersteld.

Wandelend langs de gebouwen van het 'buitenfort' en in het immense 'binnenfort', het reduit, krijgt u van de gidsen 200 jaar geschiedenis geserveerd.

Fort 8 in 1985

Standbeeld van Henri Alexis Brialmont
(Brussel)

Het verhaal van de forten rond Antwerpen begint enkele decennia voor hun bouw, in 1815 met de nederlaag van Napoleon bij Waterloo. Via de Wellingtonbarrière wordt u voorbij de onafhankelijkheid van België naar Antwerpen als Réduit Nationale geleid met de bouw van de Grote Omwalling en van de acht Brialmontforten rond de stad tot gevolg. 

Uiteraard krijgt u hierbij ook een flinke portie lokale geschiedenis, overgoten met anekdotes.

Stap voor stap ontdekt u de verschillende verdedigingselementen van het fort met hun specifieke bewapening. Wallen, grachten en poternes hebben straks geen geheimen meer voor u...

Er zijn dit jaar nog rondleidingen op 10/8, 14/9 (Open Monumentendag), 12/10, 9/11 en 14/12. 

Op 10/8 start de wandeling om 14:00 uur aan het witte, houten huis, Schansstraat 7. 

Bijzonderheden over de latere wandelingen volgen later.